Conoçuda cou sa[1] seja a todos [2] que eu Joán Martiiz , [3] dito [4] Fame , cóengo de Tui , faço e ordinho meu testamento , doente jazendo , pero cun todo meu siso e cun
[5] morte todos meus bees móviles e non móviles permeescan ordinadamente . Primeiramente mando a mía alma a Jesucristo e aa súa madre Santa [6] María
moesteiro de San Joane de Poio , e mando y para ũa pitança a esse moesteiro enno día en que me soterraren Lª moravedís . Item mando ao abade desse moesteiro toda a
quan tos alfamares e racees eu ei , e mándolle demais o meu vaso da noz cun seu pee . Item mando a esse moesteiro de San Joane de Poio o outro meu vaso da prata para un
moesteiro de San Joane de Poio a Orraca Martiiz , mía irmaa , enquanto ela viver enno mes de maio Ve quarteiros de pan , médeo millo e medeo ceveira , pelo meo
morou don Martín Fernández e dona Estevaíña , que foron [7] meu padre e mía madre , que a min caeu en partiçón . Item mando ũa leira de vinha que jaz enna chousa de
San Martín de Bueu por mía alma , a qual leira de vinha eu comprei de voz de Fernán Careta . Item mando ao dito moesteiro de San Joane de Poio o meu gaando que trage
qual casal eu vendí e dei ja ao dito moesteiro de San Joane de Poio por [8] carta feita por notario , a qual venda e doaçón a esse moesteiro de San Joane outorgo . Item mando
de San Joane de Poio o meu quiñón da herdade que foi de Pedro Bueu , cun aquela casa de Toanço en que mora Martín Ramírez e conna herdade que ten ant'a porta de foro e cun
e andar quando de min devier de morte e conna herdade de Lousido , e o abade que for enno dito moesteiro de San Joane de Poio que dé por ela a Estevaínha , mía criada , CCos
nova que mandou fazer rei don Fernando . Item mando a María Martiiz e a Gonçalvo Gómez , seu marido , ũa séptima da meadade do casal de Gigide cun tódalas directuras
deven , o qual casal eu ei cun meus irmãos , e a un fillo ou filla se o ouveren de consuun que o teñan [9] en súa vida , e non sejan poderosos de o venderen nen sopeñoraren nen daren
nen en outra pessoa trasmudaren , e depós súa morte que o leixen livre e quito ao moesteiro de San Joane para sempre . Item dou aínda e mando demais ao dito moesteiro de San Joane
que eu ei en Bueu que chaman leira de Cães e a outra herdade , a leira de Carvallo , e a outra herdade que ten aforada Martín Ramírez . Item mando aínda ao
Jo ane de Poio aquele casal que eu fige en Trassouto assí como está cun súas casas e cun súas vinhas e cun seus pumares e cun seus chantados e cun seus ressíos
perteecen e perteecer deven , assí ad montes como ad fontes e u quer que vaa voz deste casal sobredito , o qual casal de min ten Fernán Núnez d'Aldaán , fillo de
e dona Maior Pérez , súa moller , in súa vida d'ambos e de un fillo barón se o ouveren de consuu , e á súa morte deles que ficasse u eu mandasse ; e eu , Joán Martiiz , ja dito ,
por este meu testamento , que fique ao moesteiro de San Joane de Poio para sempre por mía alma cun todas súas directuras . Item mando ao moesteiro de San Francisco XX libras . [10]
mando ao moesteiro de Santa María a Nova libras XXti . Item mando a tódalas igrejas que son en Morraço des Meira atra Pontevedra XXti in soldos . Item mando a Orraca Martiiz
quinta de XVI peças d'erdade que ficaron por partir ontre min e meus irmãos , salvo ende Estevoon Martiiz e Inés Martiiz , que caeron in partiçón en outros logares ; e estas herdades sobre
ditas dollas so tal condiçón que as tenha in súa vida por carta do abade de San Joane de Poio e do convento , e á súa morte que as leixe ao dito moesteiro de San Joane quitas e livres aas
por mía alma . Item mando a essa Orraca Martiiz quanto gaado eu trago en casa de Martín Mariño e quanto trago en casa de Domingo Eanes de Portela , e quantos porcos e porcas
Bu eu . Item mando a meus herees que se cunten cun fillos de Nuno Afonso por razón do que ll'eu devía do que me lle enprestara sóbrela igreja de Caleiro que ll'eu arrendara e de dez
aya de dar cada ano de leoneses por Hermelo daquel tempo que a de min teve arrendada ; e se ll'eu ficar in dívida , mando e outorgo que llo paguen e eles que collan in conta tres doblas
por razón do que lle devía . Item mando aa see da igreja de Santa María de Tui o meu casal de Barcela , [11] o qual de min ten aforado Pelaiz Anes , [12] e o meu quiñón do igrejario
mento e do serviço e da renda por mía alma . Item mando a San Joane de Poio tódalas novidades dos meus casares e das mías igrejas que tenho e das mías herdades
aforadas , como das que mando ao dito moesteiro de San Joane de Poio como [13] das que mando allur , para comprir e pagar este meu testameto por elas atra que seja todo comprido e pagado , e sem [14]
e mbargar estas novidades que eu mando fillar para comprir e pagar este meu testamento por elas aos meus herees e compridores ; mando e quero que perca todo aquilo que ll'eu mando e que fique
de San Joane de Poio para sempre . Item mando a meu home Joán Domínguez , X libras porque me servío . Item mando a Gonçalvo , meu criado , fillo de Pedro Núnez de Portela ,
que eu comprei de seu padre . Item mando a María Pérez , moller que foi de Pedro Juvinho , X libras , e demais quítolle os diñeiros que me deve e mándolle dar ũa arca que eu
t enho a peñor . Item mando a Pedro Gómez , meu criado , X libras . Item mando que todos aqueles que me algũa cousa deven sen prazos que digan por Santos Evangeos quanto me pagaron e non passen
máis . Item mando ao moesteiro de Santiago [15] d'Ermelo o meu quiñón das Égoas que eu avía cun Joán Martiiz , o frade , e as outras que comprei do abade d'Ermelo , so tal condiçón que as non vendam [16]
poderosos de as vender nen sopenorar nen dar nen doar , [17] salvo se os fillos que son machos que os vendan se quiseren vender , e as égoas que fiquen cun súas fillas fémeas sempre para o moesteiro
Estevaíña , mía criada , que tenha en súa vida aquele casal que eu tenho d'Ermelo que est enno Burgo de Cela , o qual casal ei a dar a ũa pessõa que o tenha e possuia despois
mando e [18] outorgo que seja a essa mía criada Estevaíña que o tenha in súa vida , e depos súa morte que o leixe ao moesteiro de Santiago d'Ermelo quito e livre ; e demais mándolle
in súa vida quanta herdade e chantado eu comprei e guaanei in Queimano , que é enna filigresía de Santa María de Cela , e que dé cada ano ao moesteiro de San Joane por conocença II soldos
morte que fique ao moesteiro de San Joane de Poio . Item mando a Orraca Martiiz , mía irmaan , dúas arcas que eu tenho in súa casa . Item mando que se Joán Estéveez
Clara Pérez quiseren quitar o pote que me deitaron a peñor , que paguen ante valía de un quarteiro de pan a setaenta soldos a taleiga , [19] e en outra parte valía de tres taleigas e almude a Lª in soldos
[20] den seu pote , senón fique ao abade de San Joane a que o eu mando dar . Item mando a Gonçalvo Pelaiz de Coiro , meu sobriño , quanta herdade e chantado , voz e directura eu
comprei [21] e guaanei en Caniçada , que é enna filigresía de San Martín de Moanha , assí de compra como de gaança como d'avoença cun quanto gaando y andar , que a teña en toda súa
vida [22] assí casas como vinhas como herdades como chantados , e cun tódalas directuras que a essa herdade perteecen e perteecer deven adsí ad montes como ad fontes , e depois
súa [23] morte que a leixe livre e quita ao moesteiro de San Joane de Poio cun outra tanta poboança quanta agora y anda ; e enquanto o dito Gonçalvo Páez tever o dito
de cada ano ao moesteiro de San Joane de Poio por coñocença II soldos da moeda que correr pola festa de San Joane de Poio . [24] Item mando a María Martiiz , moller
de Gonçalvo Gómez , depós mía morte o casal de Portela que eu tenho en mía vida do moesteiro de Santiago d'Ermelo e de ũa pessõa qual eu quiser depós mía morte ;
outorgo que fique a essa María Martiiz , moller do dito Gonçalvo Gómez , e depós súa morte que o leixe ao moesteiro de Santiago d'Ermelo . Item mando que se dona Orraca ,
mía irm aa, [25] der a don Vivian Sánchez , abade de San Joane de Poio , II libras que ll'eu emprestei , que don abade que lle mande dar ũa taça de prata que eu emprestei
Pérez , moller de Joán Agulla . Item mando aa dita dona Orraca , mía irmaa , que dé a este abade de San Joane don Vivian Sánchez o pan que eu mandei põer en súa
est ũa arca [26] chẽa [27] nova , que est minha , para pagar este meu testamento . Item mando ao abade de San Joane que leixo por meu compridor deste meu testamento que fille
dos meus bees quantos ele vir ; e frei Martín Afonso , frade da Ordin de Santa María dos Predigadores , por que vaan por min aa corte de Roma por razón do caso que eu cun eles
pare de mía alma ; e sse frei Martín Afonso non for in Pontevedra , mando que o abade de San Joane seja poderoso de o fazer como ele vir e tever por ben . Item
man do que o abade de San Joane de Poio , cun consello do dito frei Martín Afonso , dé tanto do meu aver [28] a quen vaa por min aa terra d'Ultramar ou en atal logar por que
eu possa quito seer do voto que prometí . Et estabelesco e faço meus herees en tódolos meus bees , assí móviles como raíz , o abade e o convento de San Joane de
Poio , enno que ficar remanente depois que este meu testamento for comprido e pagado , assí que tódolos meus bees móviles e non móviles fiquen ao dito moesteiro de San Joane
para sempre . Et faço compridor deste meu testamento sen seu dano don Vivian Sánchez , abade de San Joane de Poio , que o compla pelos meus bees , assí móvil como raíz ,
e mando que se eu outro testamento alguu fige ou tenho feito ante ca este , mando e quero que non vala , senón este e senon valuer como meu testamento valla por derecto
Codeçillos e senon valuer por derecto de Codeçillos valla por mía postremeira voontade . Et mando que tódalas doações e vendas que eu dei e fige ao abade e
con vento de San Joane de Poio que valan e sejan firmes e estáviles en todo para sempre , segundo que est conteúdo ennas cartas e nos escritos que eu ao dito moesteiro fige e dei ,
e por este meu testamento en nenhũa maneira non sejan embargados .
Et se alguén da mía parte ou da extraya contra este meu testamento vier en parte ou en todo , quen quer que for primeiramente seja maldito dela quarta aa séptima
geeraçón e peite ao dito moesteiro de San Joane de Poio e ao abade e convento , que fican meus herees , e o abade compridor , demás mil moravedís da bõa moeda . E
este meu testamento seja firme e estávil para sempre e en súa revor permeesca .
Feito X días andados do mes de maio , en era de mil e CCCXXXVIIte
anos . Que foron presentes : García Martiiz , clérigo e prelado da igreja de San Bertolameu de Pontevedra , Joán Fillo de Bueu e Nuno Eanes da Berille , [29] escudeiros ; Pedro Núnez
de Portela , cavaleiro; Nuno Núnez , capelán de San Joane de Poio; Pedro Gómez , clérigo , criado do dito Joán Fame ; Joán de Mane e Estevoon Gil .
Eu , Fernán Eanes , notario de Pontevedra , jurado , presente fui a todas estas cousas e a cada ũa delas e por mía mão escriví , e
meu nume e meu sinal y puge en testemoyo de verdade que tal est .